.png)
हिमाली क्षेत्रको कला, संस्कृति र मौलिक पहिचानलाई उजागर गर्ने उद्देश्यले नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठानमा थाङ्का कला प्रदर्शनी सुरु भएको छ । शुक्रबार प्रतिष्ठानको प्राङ्गणमा औपचारिक कार्यक्रममार्फत प्रदर्शनीको उद्घााटन गरिएको हो ।
हिमाली जिल्लाका चार थाङ्का कलाकारहरूद्वारा कोरिएका परम्परागत थाङ्का, क्यानभासमा उतारिएका हिमाली भू–दृश्य तथा जनजीवन झल्काउने चित्रहरू प्रदर्शनीमा राखिएका छन् । प्रदर्शनीमा सिन्धुपाल्चोकका पेम्बा शेर्पा, मुस्ताङका छिरिङ फुन्जो गुरुङ, डोल्पाका तेन्जेन आङ्डक गुरुङ र मुगुका दोर्जे कार्मरोङ्गका कृतिहरू प्रस्तुत गरिएको छ । पाँच दिनसम्म चल्ने प्रदर्शनी मंगलबारसम्म खुला रहनेछ ।
कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि तथा प्रतिष्ठानका कुलपति नारदमणी हर्दामछालीले रिबन काटेर प्रदर्शनी उद्घाटन गर्नुभयो । उहाँले हिमाली समुदायको कला र ज्ञानलाई राज्यले अझै आत्मसात गर्न नसकेको उल्लेख गर्दै यस्तो मौलिक कला राष्ट्रको पहिचान भएकाले संरक्षण र प्रवद्र्धनमा राज्यले गम्भीर हुनुपर्ने बताउनुभयो । “हिमाली संस्कृतिमा रहेको विविधता र समृद्ध ज्ञानलाई राज्यका पूर्वाग्रहले ओझेलमा पारेको छ,” उहाँले भन्नु भयो ।
ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठानका परम्परागत चित्रकला विभाग प्रमुख पालसाङ्मो तामाङले हिमाली कलालाई विद्यालय, प्रदेश र संघीय सरकारसम्म झक्झक्याउने आवश्यकतामा जोड दिनुभयो । थाङ्का कलालाई विद्यालय तहको पाठ्यक्रममा समावेश गर्न सके शिक्षा सँगै सीप सिक्ने वातावरण बन्ने उहाँको भनाइ छ ।
थाङ्का कलालाई पाठ्यक्रममा राखे रोजगारी बढ्छ
सिन्धुपाल्चोकका पेम्बा शेर्पा १७ वर्षको उमेरबाट परम्परागत थाङ्का सिकेर यस क्षेत्रमा लागिरहनुभएको छ । गुरु–शिष्य परम्परामार्फत यो सीप सिक्दा सरकारी मान्यता, प्रमाणपत्र वा शैक्षिक पाठ्यक्रमको अभावका कारण कलाकारले ‘कामदार’को रूपमा मात्र मूल्याङ्कन पाउने गुनासो उहाँले गर्नुभयो । “थाङ्का कलालाई शिक्षा प्रणालीमा जोड्न सके युवा पुस्तालाई सीप पनि सिकिन्छ र रोजगारी पनि बढ्छ,” उहाँले बताउनु भयो ।
तीन दशकदेखि कला क्षेत्रमा सक्रिय मुगुका दोज्रे कार्मरोङ्ग परम्परागत थाङ्का र आधुनिक दुवै शैलीका चित्रकार हुनुहुन्छ । उहाँले मुगुका गाउँबस्ती, जीवनशैली, नदी, पहाडहरूलाई क्यानभासमा उतार्दै आउनु भएको छ । पहिलेका पुस्ताले सिक्न धेरै कठिनाइ व्यहोर्नुपरेको भए पनि अहिले प्राविधिक सहजता र अनुभवी गुरुहरूका कारण नयाँ पुस्तालाई अवसर बढेको उहाँको भनाइ छ ।
मुस्ताङका छिरिङ फुन्जो गुरुङ २७ वर्षदेखि थाङ्का र क्यानभास चित्रकलामा सक्रिय हुनुहुन्छ । मुस्ताङको जीवनशैली, गुम्बा, परम्परा र प्रकृतिलाई उहाँले चित्रमार्फत जिवन्त राख्दै आउनु भएको छ । अमेरिका, कोरिया, भारत तथा नेपालका विभिन्न स्थानमा उहाँको एकल प्रदर्शनी भइसकेका छन् ।
डोल्पाका तेन्जेन आङ्डक गुरुङ १५ वर्षदेखि बौद्ध परम्परागत थाङ्का कलामा समर्पित हुनुहुन्छ । यही सीपमार्फत घरव्यवहार चलाउँदै आएका उहाँले निरन्तरता, धैर्यता र लगनशीलताका कारण थाङ्का कलालाई पुस्तान्तरण साथै व्यवसाय गर्न सफल भएको बताउनुभयो ।
औपचारिक कार्यक्रमका क्रममा चार हिमाली जिल्लाका मौलिक नृत्यहरु प्रस्तुत गरिएको थियो । शेर्पा, मुगुम, डोल्पा, र मुस्ताङका परम्परागत नृत्यहरु प्रस्तुत गरिएकको थियो ।
