३० औँ विश्व आदिवासी दिवसको अवसरमा आयोजना गरिने मूल समारोह समितिको कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली सरिक हुननसक्ने भएको छ । कार्यव्यस्थताका कारण समारोहमा सरिक हुन नसकेको खबर प्राप्त भएको नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघका महासचिव दिवस राइले बताउनु भयो । तर नेपाल सरकारका उपप्रधानमन्त्री र मन्त्रीहरु भने मूल समारोहमा प्रमूख बक्ताका रुपमा सहभागी हुने महासचिव राइले जानकारी दिनु भयो ।
नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघले साउन २५ गते अर्थात अगस्ट ९ का दिन नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको सभाहलमा मूल समारोह आयोजना गर्ने गरी तयारी पुरा गरेको छ । कार्यक्रममा उपप्रधानमन्त्री प्रकाशमान सिंह, सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्री पृथ्वी सुव्व गुरुङ, रक्षा मन्त्री मान वहादुर राई लगायतको सहभागिता हुने सुनिश्चित भएको महासचिव राइले बताउनु भयो ।
सोमबार महासंघको संघिय कार्यलयमा आयोजित पत्रकार सम्मेलन आयोजना गरी कार्यक्रमको तयारी लगभग पुरा भएको बताउनु भएको छ । उहाँले कार्यक्रमको रुपरेखाबारे जानकारी दिदै साँस्कृतिक झाँकी सहितको र्याली ११ बजे भृकुटिमण्डपमा जम्मा भएर भद्रकाली, सुन्धारा, घण्टाघर भएर नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको सभाहलमा मूल समरोहमा परिणत हुने बताउनुभयो ।
नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघले ‘संविधान प्रदत्त अधिकार आदिवासीहरुको बिशेष, संरक्षित र स्वायत्त क्षेत्र कार्यन्वयन गर, प्रदेश र स्थानीय तहको सरकारी कामकाजको भाषामा आदिवासी जनजातिको भाषा लागू गर’ भन्ने मुल नाराका सहित सप्ताव्यापी कार्यक्रमको समेत तालिका सार्वजनिक गरेको छ ।
पत्रकार सम्मेलनकै क्रममा संबोधन गर्नुहुँदै महासंघका अध्यक्ष गेल्जे शेर्पाले यस वर्षको विश्व आदिवासी दिवस संविधानप्रद्धत्त आदिवासीका अधिकार प्राप्तीका लागि मनाउने बताउनुभयो । उहाँले महासंघले स्थानिय, प्रदेश र संघमा समेत संविधानमा भएका आदिवासीका अधिकारहरु ऐन बनाई लागु गर्न दबाव दिने बताउनु भयो ।
सोही अवसरमा बोल्नुहुँदै महासंघका बरिष्ठ उपाध्यक्ष बुद्ध घर्ती भुजेलले संयुक्त राष्ट संघले घोषणा गरेको भाषा दशकका सम्बन्धमा महासंघ लगायत आदिवासी जनजाति अयोग, भाषा आयोग र विभिन्न भाषासम्बन्धि काम गरिरहेका संघसंस्थाको समन्वयमा सरकारलाई कार्ययोजना बनाउन झक्झकाई रहेको जानकारी दिनुभयो । संयुक्त राष्ट संघले सन् २०२२ देखि २०३२ सम्मलाई आदिवासीको भाषा दशकको रुपमा घोषणा गरेको छ ।
महासंघका वरिष्ठ उपाध्यक्ष बुद्ध घर्ती भुजेलले सरकार आदिवासी मातृभाषाका सम्बन्धमा कार्ययोजना बनाउन बेवास्ता गरिरहेका कारण भाषा दशकको दुईवर्ष पुग्दा समेत कामकार्य अगाडी बढाउन कठिनाई भएको बताउनुभयो । भाषा दशकका सम्बन्धमा महासंघले सरकारमा पहल गरिरहेने उहाँले जोड्नुभयो ।
आदिवासी दिवस हरेक वर्षको अगस्ट ९ मा विश्वभरका आदिवासी समुदायले भव्यताका साथ मनाउने गरिन्छ । संयुक्त राष्ट्रसंघले ९ अगस्ट १९९४, का दिनलाई विश्व आदिवासी दिवस घोषणा गरेबाट विश्वभरका आदिवासीले यो दिवश मनाउँदै आएको हुन् ।
संयुक्त राष्ट्र संघले भने Protecting the Rights of Indigenous Peoples in Voluntary Isolation and Initial Contact अर्थात ‘स्वेच्छीक रुपमा राज्यबाट अलग र प्रारम्भिक सम्पर्कमा रहेका आदिवासी जनजातिको अधिकारको संरक्षण’ भन्ने नारा अघि सारेको छ ।